Άρθρο Παρέμβαση του Δρ. Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ της Δευτέρας 14 Δεκεμβρίου 2020.
Αιφνιδιασμός και πρόκληση η μεγάλη ενεργειακή επένδυση 170 εκατ. ευρώ
Η αδειοδότηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) της σημαντικής επένδυσης κατασκευής μονάδας αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη ΒΕΠΕ Πατρών ισχύος 150 ΜW και κόστους 170 εκατ. ευρώ μέσω συστοιχιών μπαταριών ιόντων λιθίου (Li-ion), εφόσον υλοποιηθεί, προκαλεί μια πολύ ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική στην περιοχή. Αναβαθμίζει την Πάτρα από ουραγό του ενεργειακού παιχνιδιού σε δυνητικό ενεργειακό κόμβο παραγωγής και διανομής ενός πιο ισορροπημένου ενεργειακού συστήματος.
Η πρόσβαση στην καθαρή, φτηνή και αποθηκευόμενη ενέργεια από πολλαπλές ΑΠΕ αποτελεί τη βάση του ενεργειακού μετασχηματισμού και της οικονομικής ανάπτυξης. Ενσωματώνει την περιοχή σε ευρύτερα ενεργειακά δίκτυα και παραγωγικά δίκτυα και ενισχύει την ανταγωνιστικότητά της.
Η τεχνολογία βιομηχανικής αποθήκευσης ενέργειας είναι καινοτόμος και επαναστατική, συμβαδίζει με τις άλλες μεγάλες τεχνολογικές ανατροπές των τηλεπικοινωνιών, του διαδικτύου των πραγμάτων και των τελευταίας γενιάς υποδομών ενέργειας που συνδυάζουν αυτόνομη ή ανεξάρτητη προς το δίκτυο παραγωγή, τοπική διανομή και κατανάλωση ενέργειας.
Προφανώς στην επενδυτική απόφαση βάρυνε η εγγύτητα προς τη λειτουργική αστική περιοχή 250.000 κατοίκων, η προϋπάρχουσα εγκατάσταση επεξεργασίας της «Εφαρμογές Πυριτίου ΑΕ», η ανάγκη εξισορρόπησης και ευστάθειας, αλλά και οι προοπτικές που διανοίγει η έντονη διαφοροποίηση και το άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς. Η αντίστοιχη επένδυση της μητρικής εταιρίας Eunice στην Δυτική Μακεδονία συμπεριελήφθη από το ΥΠΕΝ στις 16 «εμβληματικές επενδύσεις» που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος απολιγνιτοποίησης και «Δίκαιης Μετάβασης».
Οι επενδυτικές αυτές αποφάσεις συμβαδίζουν με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας με την εισαγωγή από τον Νοέμβριο του «target model». Η τοπική οικονομία και η κοινωνία εφόσον προσαρμοστεί μπορεί να αντλήσει πολλαπλά οφέλη.
Μεγάλες επενδύσεις που ακολουθούν σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις, μπορούν να αποτελέσουν για τη Δυτική Ελλάδα καταλύτη αλυσιδωτών εξελίξεων. Εκ των πραγμάτων είναι παρωχημένος ο σχεδιασμός εξόρυξης υδρογονανθράκων στο πλαίσιο των δεσμεύσεων για το Κλίμα και την Ενέργεια και της τελευταίας απόφασης της Συνόδου Κορυφής για περιστολή των εκπομπών άνθρακα. Επείγει ο αναπροσανατολισμός, ο επαναπρογραμματισμός με τεκμηριωμένο δημόσιο διάλογο για λήψη πολιτικών αποφάσεων για τις νέες προοπτικές που διανοίγονται μακροχρόνια από την ενεργειακή, ψηφιακή και βιώσιμη μετάβαση. Συγκεκριμένα η δημιουργική αυτή αναταραχή μπορεί να δράσει προωθητικά:
- για την εισαγωγή υπερσύγχρονης τεχνολογίας και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης που έχει ανάγκη ο παραγωγικός ιστός της περιοχής,
- για την εξειδίκευση στον τομέα ενέργειας και διασύνδεσης με το τοπικό επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό Πανεπιστημίου, Ερευνητικών Ινστιτούτων, Επιστημονικού Πάρκου,
- για ισχυρές νέες επενδύσεις στον κλάδο ΑΠΕ, των έξυπνων ενεργειακών κτηρίων και υποδομών ηλεκτροκίνησης,
- για την ελκυστικότητα σε νέες επενδύσεις στον τομέα των βιώσιμων πολυτροπικών και αστικών μεταφορών, την ενεργειακή αναβάθμιση και διαφοροποίηση του λιμένα Πατρών,
- για την ισχυροποίηση της ΒΕΠΕ και του ΒΙΟΠΑ,
- για την μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία τόσο στον τομέα των συνεργειών και της βιομηχανικής συμβίωσης αλλά και στον τομέα της βιοοικονομίας και εξοικονόμησης ενέργειας,
- για την τόνωση της απασχόληση σε κλάδους αιχμής.
Είναι επιτακτικό να δημιουργηθεί ένα διεπιστημονικό οικονομικό-περιβαλλοντικό παρατηρητήριο με βάση τις αρχές της ανθεκτικότητας και αναπροσαρμογής για την ανάλυση και επεξεργασία των νέων τάσεων αλλά και της στρατηγικής, όπου υπάρχει μεγάλο έλλειμμα στη Δυτική Ελλάδα.
Ένα καλό πρώτο βήμα θα ήταν επ’ αυτού να οργανωθεί μια δομημένη συζήτηση με ατζέντα τον ενεργειακό μετασχηματισμό της περιοχής. Σε αυτό θα πρέπει να κληθούν να τοποθετηθούν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι πανεπιστημιακές αρχές, τα επιμελητήρια, οι εκπρόσωποι της τοπικής βιομηχανίας και του αγροτικού τομέα.
Συμπερασματικά, μπορούν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα της περιοχής, να ενισχυθεί η παραγωγική βάση της περιοχής, να ενδυναμωθεί ο ρόλος της πόλης ως σύγχρονο παραγωγικού κόμβου και να γίνει προάγγελος μιας δίκαιης, βιώσιμης και ισορροπημένης μετάβασης. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη διαμόρφωσης ενός ανάλογου σχεδίου δίκαιης μετάβασης κατά τα πρότυπα της Δυτικής Μακεδονίας που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή μας. Μια περιοχή που πλήρωσε ακριβό το τίμημα των 20.000 ανέργων, με τα κλειστά εργοστάσια εδώ και 30 χρόνια και που ουδέποτε εφαρμόστηκε ένα σχέδιο ανασυγκρότησης. Μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι πως με την εντυπωσιακή αυτή είδηση και πιθανή εξέλιξη μπορεί να μετασχηματιστεί προς το καλύτερο το γκρίζο τοπίο της περιοχής και να ανακτήσει έπειτα από έναν αιώνα πρωταγωνιστικό ρόλο στα οικονομικά-ενεργειακά δίκτυα (υδροηλεκτρικό Γλαύκος, φωταέριο, τραμ) όπου άλλοτε υπήρξε πρωτοπόρος.
Ο Κώστας Αντωνόπουλος είναι Οικονομικός Γεωγράφος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επιστημονικός συνεργάτης ΟΤΑ.
Posted on December 20, 2020