On June 1st 2021, Dr. Konstantinos Antonopoulos made the welcome address to Day 2 of the Athens Circular Forum, on behalf of the citizen organisation Symbiosis.
This year Athens Circular Forum II was a partner event to EU Green Week.
40 speakers from all corners of industry, policy and academia shared their views on Green Transition, Circular Economy, Digitalisation, Youth Participation and Green Innovation.
Policy stakeholders presented current government and EU investment plans, while financial experts discussed plans to support businesses and accelerate transitions within the banking and investment sectors.
More information is posted under the Organizers’ website: www.acf2.online.
Videos and presentations of the event are published here:
Άρθρο Παρέμβαση του Δρ. Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ της Δευτέρας 14 Δεκεμβρίου 2020.
Αιφνιδιασμός και πρόκληση η μεγάλη ενεργειακή επένδυση 170 εκατ. ευρώ
Η
αδειοδότηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) της σημαντικής επένδυσης
κατασκευής μονάδας αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη ΒΕΠΕ Πατρών ισχύος 150 ΜW και κόστους 170 εκατ. ευρώ μέσω
συστοιχιών μπαταριών ιόντων λιθίου (Li-ion), εφόσον υλοποιηθεί, προκαλεί μια πολύ
ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική στην περιοχή. Αναβαθμίζει την Πάτρα από ουραγό του
ενεργειακού παιχνιδιού σε δυνητικό ενεργειακό κόμβο παραγωγής και διανομής ενός
πιο ισορροπημένου ενεργειακού συστήματος.
Η πρόσβαση στην
καθαρή, φτηνή και αποθηκευόμενη ενέργεια από πολλαπλές ΑΠΕ αποτελεί τη βάση του
ενεργειακού μετασχηματισμού και της οικονομικής ανάπτυξης. Ενσωματώνει την
περιοχή σε ευρύτερα ενεργειακά δίκτυα και παραγωγικά δίκτυα και ενισχύει την
ανταγωνιστικότητά της.
Η τεχνολογία
βιομηχανικής αποθήκευσης ενέργειας είναι καινοτόμος και επαναστατική, συμβαδίζει
με τις άλλες μεγάλες τεχνολογικές ανατροπές των τηλεπικοινωνιών, του διαδικτύου
των πραγμάτων και των τελευταίας γενιάς υποδομών ενέργειας που συνδυάζουν
αυτόνομη ή ανεξάρτητη προς το δίκτυο παραγωγή, τοπική διανομή και κατανάλωση
ενέργειας.
Προφανώς στην
επενδυτική απόφαση βάρυνε η εγγύτητα προς τη λειτουργική αστική περιοχή 250.000
κατοίκων, η προϋπάρχουσα εγκατάσταση επεξεργασίας της «Εφαρμογές Πυριτίου ΑΕ», η
ανάγκη εξισορρόπησης και ευστάθειας, αλλά και οι προοπτικές που διανοίγει η
έντονη διαφοροποίηση και το άνοιγμα της ενεργειακής αγοράς. Η αντίστοιχη
επένδυση της μητρικής εταιρίας Eunice στην Δυτική Μακεδονία συμπεριελήφθη
από το ΥΠΕΝ στις 16 «εμβληματικές επενδύσεις» που υλοποιούνται στο πλαίσιο του
προγράμματος απολιγνιτοποίησης και «Δίκαιης Μετάβασης».
Οι
επενδυτικές αυτές αποφάσεις συμβαδίζουν με την απελευθέρωση της αγοράς
ενέργειας με την εισαγωγή από τον Νοέμβριο του «target model». Η τοπική οικονομία
και η κοινωνία εφόσον προσαρμοστεί μπορεί να αντλήσει πολλαπλά οφέλη.
Μεγάλες
επενδύσεις που ακολουθούν σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις, μπορούν να
αποτελέσουν για τη Δυτική Ελλάδα καταλύτη αλυσιδωτών εξελίξεων. Εκ των
πραγμάτων είναι παρωχημένος ο σχεδιασμός εξόρυξης υδρογονανθράκων στο πλαίσιο
των δεσμεύσεων για το Κλίμα και την Ενέργεια και της τελευταίας απόφασης της
Συνόδου Κορυφής για περιστολή των εκπομπών άνθρακα. Επείγει ο αναπροσανατολισμός,
ο επαναπρογραμματισμός με τεκμηριωμένο δημόσιο διάλογο για λήψη πολιτικών αποφάσεων
για τις νέες προοπτικές που διανοίγονται μακροχρόνια από την ενεργειακή,
ψηφιακή και βιώσιμη μετάβαση. Συγκεκριμένα η δημιουργική αυτή αναταραχή μπορεί
να δράσει προωθητικά:
για την εισαγωγή υπερσύγχρονης
τεχνολογίας και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης που έχει ανάγκη ο
παραγωγικός ιστός της περιοχής,
για την εξειδίκευση στον τομέα
ενέργειας και διασύνδεσης με το τοπικό επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό
Πανεπιστημίου, Ερευνητικών Ινστιτούτων, Επιστημονικού Πάρκου,
για ισχυρές νέες επενδύσεις στον
κλάδο ΑΠΕ, των έξυπνων ενεργειακών κτηρίων και υποδομών ηλεκτροκίνησης,
για την ελκυστικότητα σε νέες
επενδύσεις στον τομέα των βιώσιμων πολυτροπικών και αστικών μεταφορών, την ενεργειακή
αναβάθμιση και διαφοροποίηση του λιμένα Πατρών,
για την ισχυροποίηση της ΒΕΠΕ και του
ΒΙΟΠΑ,
για την μετάβαση σε μια πιο κυκλική
οικονομία τόσο στον τομέα των συνεργειών και της βιομηχανικής συμβίωσης αλλά
και στον τομέα της βιοοικονομίας και εξοικονόμησης ενέργειας,
για την τόνωση της απασχόληση σε
κλάδους αιχμής.
Είναι
επιτακτικό να δημιουργηθεί ένα διεπιστημονικό οικονομικό-περιβαλλοντικό παρατηρητήριο
με βάση τις αρχές της ανθεκτικότητας και αναπροσαρμογής για την ανάλυση και
επεξεργασία των νέων τάσεων αλλά και της στρατηγικής, όπου υπάρχει μεγάλο
έλλειμμα στη Δυτική Ελλάδα.
Ένα καλό πρώτο
βήμα θα ήταν επ’ αυτού να οργανωθεί μια δομημένη συζήτηση με ατζέντα τον
ενεργειακό μετασχηματισμό της περιοχής. Σε αυτό θα πρέπει να κληθούν να
τοποθετηθούν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι πανεπιστημιακές αρχές, τα
επιμελητήρια, οι εκπρόσωποι της τοπικής βιομηχανίας και του αγροτικού τομέα.
Συμπερασματικά,
μπορούν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα της περιοχής, να ενισχυθεί η παραγωγική
βάση της περιοχής, να ενδυναμωθεί ο ρόλος της πόλης ως σύγχρονο παραγωγικού κόμβου
και να γίνει προάγγελος μιας δίκαιης, βιώσιμης και ισορροπημένης μετάβασης.
Υπάρχει επιτακτική ανάγκη διαμόρφωσης ενός ανάλογου σχεδίου δίκαιης μετάβασης
κατά τα πρότυπα της Δυτικής Μακεδονίας που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή μας. Μια
περιοχή που πλήρωσε ακριβό το τίμημα των 20.000 ανέργων, με τα κλειστά
εργοστάσια εδώ και 30 χρόνια και που ουδέποτε εφαρμόστηκε ένα σχέδιο
ανασυγκρότησης. Μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι πως με την
εντυπωσιακή αυτή είδηση και πιθανή εξέλιξη μπορεί να μετασχηματιστεί προς το
καλύτερο το γκρίζο τοπίο της περιοχής και να ανακτήσει έπειτα από έναν αιώνα πρωταγωνιστικό
ρόλο στα οικονομικά-ενεργειακά δίκτυα (υδροηλεκτρικό Γλαύκος, φωταέριο, τραμ)
όπου άλλοτε υπήρξε πρωτοπόρος.
Ο Κώστας Αντωνόπουλος είναι Οικονομικός Γεωγράφος διδάκτορας του
Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
και επιστημονικός συνεργάτης ΟΤΑ.
Στην πρώτη συνάντηση της ομάδας εργασίας του Διασυνοριακού Έργου ADRION CIRCLE την οποία διοργάνωσε το Ινστιτούτο ΑΕΙΠΛΟΥΣ συμμετείχε ο Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος.
Οι συμμετέχοντες πανεπιστημιακοί, επιχειρηματίες και εκπρόσωποι φορέων υπό το συντονισμό του καθηγητή κ. Παπαδάκη, συζήτησαν και ανέλυσαν ανάγκες της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων που παράγονται στις αστικές περιοχές. Οι συναντήσεις αυτές θα συμβάλλουν στη δημιουργία Εργαστηρίων Κυκλικών και Ανθεκτικών Πόλεων (CIRCLabs) μέσω των οποίων θα σχεδιαστούν και θα δοκιμαστούν κυκλικά μοντέλα που θα εστιάζουν σε 4 πιλοτικά πεδία (βιομηχανική συμβίωση, οργανικά απόβλητα, ρεύματα ειδικών αποβλήτων και απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων -ΑΕΚΚ).
Του Δρ. Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, Προέδρου Οργανωτικής Επιτροπής
«Γιατί Symbiosis; Γιατί Circular Living; Οι Στόχοι και το Όραμά μας»
Κυρίες και κύριοι, εκλεκτοί ομιλητές, αιρετοί και υποψήφιοι άρχοντες καλησπέρα σας,
Η Κυκλική Οικονομία, στις γενικές της διαστάσεις, αφορά στη
διατήρηση σε κυκλοφορία των ροών υλικών και προϊόντων ενέργειας, στο επίπεδο
της οικονομίας με τρόπο όσο το δυνατόν βιώσιμο και για όσο περισσότερο χρονικό
διάστημα είναι εφικτό.
Η κυκλική οικονομία αφορά στην καρδιά της οικονομικής
δραστηριότητας, αφού σύμφωνα με το δημοφιλή ορισμό ως οικονομία νοείται το
σύνολο των δραστηριοτήτων νοικοκυριών, επιχειρήσεων και δημόσιων φορέων οι
οποίες εμπλέκονται στη σφαίρα της ανταλλαγής αξίας προϊόντων και υπηρεσιών που βρίσκονται
σε σπανιότητα σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
Στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα κυριαρχεί η λεγόμενη γραμμική οικονομική διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει την εξόρυξη, παραγωγή, κατανάλωση και τελικά απόρριψη των αγαθών, ενώ δεν αξιοποιούνται επαρκώς και αποδοτικά οι υλικές ροές.
Παρά τις μεγάλες προόδους οι ενεργειακοί πόροι παραμένουν σε
μεγάλο βαθμό μη ανανεώσιμοι και τα βιομηχανικά αγαθά απορρίπτονται στο
περιβάλλον ή ανακυκλώνονται σε μικρό βαθμό, ενώ και η ίδια η παραγωγική
διαδικασία παράγει απόβλητα και παραπροϊόντα που συχνά συνεπάγονται επιπλέον περιβαλλοντικό
και οικονομικό κόστος για τη διαχείρισή τους.
Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι σε συνθήκες Κλιματικών αλλαγών και αβεβαιότητας, είναι επιτακτική για τους οικονομικούς δρώντες η εισαγωγή κυκλικότητας στη χρήση πόρων τόσο μέσω της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων, της ανακατασκευής, της μετατροπής και εν τέλει της ανακύκλωσης, όσο και μέσω των βιοχημικών διεργασιών κατεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων, βιομηχανικών καταλοίπων και απορριμμάτων. Η κυκλική μεταστροφή μπορεί να δώσει νέα πνοή στην οικονομία.
Το επίπεδο υλικών και ενεργειακών πόρων είναι πεπερασμένο
και εν προκειμένω για σπάνια μέταλλα και πρώτες ύλες το κόστος εξόρυξης και
βιομηχανικής παραγωγής δυσβάστακτο σε μια βιομηχανία που ευρίσκεται υπό τη
συνεχή πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού. Επίσης η καθολική διάδοση και επέκταση
των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας και των διεθνών μεταφορών έχει διευκολύνει τη
διαρροή πόρων και κυκλικών υλών από τις οικονομίες όπου αυτά ευρίσκονται προς
τις βιομηχανικές οικονομίες της Ανατολικής Ασίας και της Κίνας, οι οποίες
διψούν για ορυκτούς πόρους και βιομηχανικά μέταλλα για την τροφοδοσία της
τεράστιας εκεί μεταποιητικής δραστηριότητας.
Ειδικότερα τα σύγχρονα αντικείμενα χρήσης όπως smartphone, μέχρι τα
αεροπλάνα και τα αυτοκίνητα με τα οποία μετακινούμαστε έχουν τεράστιες υλικές
απαιτήσεις. Ήδη οι ανεξέλεγκτες ροές μετάλλων και λοιπών επαναχρησιμοποιήσιμων
υλών απασχολούν σοβαρά τις αρχές στις ευρωπαϊκές χώρες. Φυσικά σε μια ανοικτή
οικονομία τα όρια ρύθμισης είναι περιορισμένα επομένως αντικείμενο των
παρεμβάσεων υπέρ της κυκλικής οικονομίας, είναι η διαχείριση των ρευμάτων
υλικών και ενέργειας και εν τέλει αξίας με τρόπο ορθολογικό και βέλτιστο
περιβαλλοντικά, ξεκινώντας από κρίσιμους τομείς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εισαγάγει από το 2014 τη δική της
στρατηγική για την κυκλική οικονομία. Αντίστοιχα ο ΟΗΕ έχει συμπεριλάβει τη
μετάβαση σε μια πιο κυκλική και δίκαιη οικονομία στους στόχους Βιώσιμης
Ανάπτυξης.
Επίσης η κυκλική οικονομία έχει ενσωματωθεί στην εθνική αναπτυξιακή
στρατηγική, αλλά πρέπει πια να επιταχυνθούν οι αναγκαίες συνολικές ρυθμίσεις
και υλοποιήσεις, ενώ τα προηγούμενα χρόνια η πραγματικότητα της διαχείρισης
υλικών πόρων αγνοήθηκε μέσα στην οικονομική προσαρμογή των μνημονίων, η οποία ούτως
ή άλλως έγινε με όρους χρηματοπιστωτικής και δημοσιονομικής βαρβαρότητας και
όχι περιβαλλοντικής ευαισθησιας.
Παραδείγματα υπάρχουν. Μια ενδιαφέρουσα κατεύθυνση για την
εγχώρια βιομηχανία έδωσαν οι σχετικά πρόσφατες μελέτες του ΣΕΒ και τις Deloitte οι
οποίες όμως θα πρέπει να συνεχιστούν και να επεκταθούν σε μεγαλύτερη κλίμακα, με
εξειδικευμένες αναλύσεις, με επενδύσεις εντοπισμένες και μέσα σε ένα πιο ξεκάθαρο
θεσμικό πλαίσιο.
Ακόμα η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία, αφορά θεμελιωδώς
τις τοπικές κοινωνίες που σε μεγάλο βαθμό παραμένουν δέσμιες του ανορθολογικού
συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων. Στην παρούσα κατάσταση τα συστήματα
διαχείρισης συνεπάγονται εξωτερίκευση του περιβαλλοντικού κόστους προς την
κοινωνία χωρίς επιμερισμό του όποιου κέρδους από την ανάκτηση και διατήρηση
αξίας. Αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει και στη θέση του να δημιουργηθεί
ένας πιο βιώσιμος κύκλος διαχείρισης υλικών πόρων.
Είναι μια κρίσιμη στιγμή για την οικονομία μας. Οι ποικίλες δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν ως
αντίδοτα στην κρίση: εστίαση, αναψυχή τουρισμός και φτηνή κατανάλωση δομήθηκαν
με βάση το πρότυπο των αγαθών μιας χρήσης και απόρριψης. Αυτό οδηγεί σε ρύπανση
και άδηλα κόστη για όλους μας. Σημαντικό παράδειγμα είναι η πλαστική ρύπανση, η
σοβαρές επιπτώσεις της οποίας γίνονται ευρύτερα κατανοητές. Το πρόσφατο περιβαλλοντικό
τέλος για την πλαστική σακούλα αποτέλεσε αναγκαστική ρύθμιση η οποία ανέκοψε
την ανεξέλεγκτη χρήση, όμως το περιβαλλοντικό κόστος από τη χρήση των πλαστικών
παραμένει, ιδίως με τα πλαστικά μπουκάλια και κύπελλα καφέδων-φραπέ κτλ. Η
επίπτωση αυτών ουδέποτε ως σήμερα αποτιμήθηκε επαρκώς ως προς την ζημιά στην
εθνική οικονομία. Για παράδειγμα τεράστιες ποσότητες πλαστικών και
ημιαποδομημένων πλαστικών ινών καταλήγουν στις θάλασσές τόσο από την Ελλάδα όσο
και από τις γειτονικές χώρες, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα, αφού
συσσωρεύονται στα ψάρια και του άλλους οργανισμούς και προκαλούν διαταράξεις σε
ήδη επιβαρυμένα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ήδη καινοτόμα ερευνητικά έργα, αναφέρω
ενδεικτικά το LIFE DEBAG καταδεικνύουν τη σοβαρότητα της κατάστασης, ταυτόχρονα με
την αναγκαιότητα συλλογικής ενεργοποίησης στην κατεύθυνση αλλαγής προτύπου.
Τα παραδείγματα διεθνώς είναι όλο και περισσότερα και θετικά
ως προς τη διαδικασία μετάβασης, δυστυχώς όμως υπογραμμίζουν και την ανάγκη η
ελληνική κοινωνία να συμβαδίσει πιο γρήγορα με τις εξελίξεις στις υπόλοιπες
προηγμένες χώρες. Για παράδειγμα η πόλη της Κρεμόνα στην Ιταλία διαθέτει ειδική
αντιδημαρχία επιφορτισμένη με την παρακολούθηση εφαρμογής της κυκλικής
οικονομίας. Αντίστοιχα σε Γαλλία, Βρετανία, Ολλανδία εθνικοί, τοπικοί φορείς,
ερευνητικά ινστιτούτα ιδρύματα και πανεπιστήμια επενδύουν σε μελέτες
αξιολόγησης και διαχείρισης κυκλικών ροών. Στην Ολλανδία το Πανεπιστήμιο του Wageningen έχει δημιουργήσει
δεκάδες εφαρμογές και εμπορεύσιμα προϊόντα για τη βιολογική γεωργία ενώ έχουν
δημιουργηθεί σε πόλεις όπως το Ρότερνταμ ειδικές θερμοκοιτίδες που φιλοξενούν
δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης των αντικειμένων και επιχειρήσεων της βιο-οικονομίας.
Τα καλά παραδείγματα δεν είναι μόνο στο εξωτερικό. Ήδη στην
Κρήτη οι φορείς του αγροτικού τομέα και οι επιχειρήσεις καταστρώνουν λεπτομερή
σχέδια κυκλικής αξιοποίησης των παραπροϊόντων τροφίμων των ξενοδοχείων σε
ζωοτροφή, με πολλαπλά θετικά οφέλη για την οικονομία, που αφορούν τόσο στη
βιώσιμη διαχείριση του όγκου των απορριμμάτων, όσο και στη λειτουργία
εγκατάστασης (αποξηραντηρίου) και στη μείωση και αποφυγή κατανάλωσης
εισαγόμενων εισροών.
Όσον αφορά την ελληνική πραγματικότητα διαχείρισης απορριμμάτων το σημερινό σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων ευνοεί μεν την κυκλικότητα, αλλά έχει σοβαρές αδυναμίες όσον αφορά στην πρακτική εφαρμογή της αρχής της πρόληψης και στη διαμόρφωση συνθηκών που να ευνοούν την παρατεταμένη χρήση, αναβάθμιση και ανανέωση του υλικού και ενεργειακού αποθέματος της οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο
είναι επιτακτική η ανάγκη να αναρωτηθούμε που βρίσκεται η χώρα μας σε σχέση με
τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία και τι μέλλει γενέσθαι; Πολλές είναι οι
πρωτοβουλίες, ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα.
Το όραμα της Symbiosis είναι να αποτελέσει προσπάθεια οργάνωσης και εμψύχωσης των
οικονομικών και κοινωνικών δρώντων σε ένα θεμελιώδη στόχο, δηλαδή στη
συλλογική, συνεργατική προσπάθειά να καταρτίσουν βιώσιμες στρατηγικές
διαχείρισης υλικών και ενεργειακών πόρων.
Με αυτό το σκεπτικό η Symbiosis θα οργανώσει τρεις κύκλους
ενεργού υποστήριξης των στρατηγικών βιώσιμης ανάπτυξης στην Κυκλική Οικονομία
στη χώρα μας και για αυτό απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους εσάς να στηρίξετε και να
συμβάλλετε σε αυτήν την προσπάθεια.
Ο πρώτος κύκλος
αφορά στη χαρτογράφηση και ενδυνάμωση του δυναμικού κυκλικότητας στην οικονομία
(είτε περιλαμβάνει πόλεις, τομείς της βιομηχανίας, υπηρεσίες οικοσυστημάτων)
αλλά και των ομάδων πολιτών και φορέων και της κοινωνικής οικονομίας που
συμμετέχουν σε διαδικασίες κυκλικού μετασχηματισμού. Η προσπάθεια αυτή απαιτεί
συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Θα ξεκινήσει από την Αθήνα, αλλά ο στόχος μας
είναι να καλύψει όλη τη χώρα και αυτό διότι υπάρχει αναξιοποίητο δυναμικό σε
όλη τη χώρα. Για παράδειγμα μπορούν να αναδειχθούν δυνατότητες ανάπτυξης μέσα
από τη δασοκομία, τη γεωργία, τη βιώσιμη διαχείριση των ορεινών οικοσυστημάτων,
των αστικών ροών υλικών πόρων (εξορύξεις, ενεργειακές αναβαθμίσεις) αλλά και
αλλού. Ειδικότερα δε σε μια χώρα του μεγέθους της Ελλάδα και δεδομένου του
καταναλωτικού προσανατολισμού και προτύπου, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τοπικά
σχέδια για την κυκλική οικονομία που να ευνοούν την ενεργοποίηση και ευθύνη του
πολίτη και καταναλωτή.
Ο δεύτερος κύκλος
έχει να κάνει με τη διευκόλυνση της δημιουργίας συνεργειών και συμβιώσεων σε
βασικούς τομείς της οικονομίας αλλά και σε δημιουργία δυναμικών συμβιοτικών
σχέσεων διαχείρισης υλικών πόρων με επίκεντρο τη βιομηχανία, την έρευνα και
μεταποίηση με επίκεντρο όλες τις υπάρχουσες βιομηχανικές και αγροτικές
μεταποιητικές συγκεντρώσεις. Στη Symbiosis νομίζουμε ότι είναι η παραγωγή,
είτε πρωτογενώς, είτε ως μεταποίηση είναι ένας τομέας που χρειάζεται και μπορεί
να συμβάλει σε ένα νέο στρατηγικό προσανατολισμό, ο οποίος θα πρέπει να
ενισχυθεί μέσα από τα επενδυτικά εργαλεία της βιομηχανίας, του Δημοσίου και της
Αυτοδιοίκησης, αλλά και μέσα από τις υγιείς δυνάμεις της εγχώριας αγοράς.
Ο τρίτος κύκλος
εστιάζει στη δημιουργία μάκρο-στρατηγικών ανά κατηγορίες εδαφικών ενοτήτων. Θα
περιλαμβάνει το θαλάσσιο χώρο, ως πεδίο ανάπτυξης της κυκλικής οικονομίας και
γαλάζια βιοικονομίας, το χερσαίο ορεινό και δασικό χώρο και το χώρο των πόλεων.
Εδώ επιδιώκεται η ανάπτυξη στοχευμένων μάκρο-στρατηγικών σε ευρύτερη
διαπεριφερειακή κλίμακα, για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων σε όλους τους
τομείς κυκλικής μεταστροφής που έχουν καταγραφεί κατά τον πρώτο κύκλο.
Πρόκειται δηλαδή για μια διαδικασία εφαρμογής στρατηγικής που θα εμβαθύνει και
ταυτόχρονα επεκτείνει το δυναμικό των συνεργειών.
Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι σε όλες και όλους εσάς τους
εκλεκτούς συμμετέχοντες στο Athens Circular Forum που οργανώνει η SYMBIOSIS, να έχουμε μια εποικοδομητική συνάντηση η οποία θα
αποτελέσει ορόσημο για τον κυκλικό μετασχηματισμό της οικονομικής ζωής στην
παραγωγή και στην κατανάλωση, αλλά και στην αστική συμβίωση.
—-
Ο Κωνσταντίνος
Αντωνόπουλος είναι πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 1ουAthens Circular Forum, Διδάκτωρ Οικονομικής Γεωγραφίας
του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και σύμβουλος Βιώσιμης Ανάπτυξης
Δελτίο Τύπου για το 1ο Αthens Circular Forum 18-19 Απριλίου 2020.
1ο Athens Circular Forum για την Κυκλική Μετάβαση στην Πόλη
Με πολύ μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 1ο Athens Circular Forum που συγκάλεσε η Οργάνωση “Συμβίωσις-ζώντας κυκλικά” με την υποστήριξη της CIVICS και άλλων φορέων, στις 18 και 19 Απριλίου στο Μέγαρο Υπατία, στην Αθήνα.
Κεντρικό θέμα των συζητήσεων αποτέλεσε η ανάγκη επιτάχυνσης και εμβάθυνσης του κυκλικού μετασχηματισμού στην ελληνική οικονομία. Μέσα από 8 πάνελ και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, 34 έγκριτοι επιστήμονες, αναλυτές, εκπρόσωποι μη κερδοσκοπικών οργανισμών, εκπρόσωποι θεσμικών φορέων, αυτοδιοικητικοί, στελέχη και εκπρόσωποι επιχειρήσεων και φορέων διαχείρισης περιβάλλοντος κατέθεσαν τις προτάσεις τους.
Η συνάντηση περιλάμβανε εισηγήσεις του αν. υπουργού
Περιβάλλοντος κ. Σωκ. Φάμελλου, του Δημάρχου Αθηναίων κ. Καμίνη, του πρώην
υπουργού κ. Μανιάτη, του Δημάρχου Αιγάλεω κ. Μπίρμπα, του πρώην υπουργού κ.
Γερουλάνου, του υπ. Περιφερειάρχη κ. Γ. Σγουρού καθώς και σημαντικών εκπροσώπων
της κοινωνίας πολιτών (Ecocity και Οργάνωση Γη), της κεντρικής πολιτικής (κ. Γ. Βερνίκου,
ΟΚΕ), της αυτοδιοίκησης, επιχειρήσεων (κ. Κοφινάκος Storm Harbour LLP) και ακαδημαϊκών (καθ. κ.
Φ. Κουντούρη, καθ. κ. Α. Κοκόση, καθ. κ. Μ. Λεκάκου), φορέων διαχείρισης
στερεών αποβλήτων (κ. Ό. Σκιάδη) και startups (Εvotropia)
με επίκεντρο την εισαγωγή κυκλικών πρακτικών λειτουργίας και διαχείρισης πόρων
στις πόλεις, μέσα από την υιοθέτηση προτύπων Κυκλικής Οικονομίας.
Η Κυκλική Οικονομία αφορά στη μετάβαση από το τρέχον
γραμμικό μοντέλο λήψης-χρήσης-απόρριψης υλικών στην παραγωγή και στην
κατανάλωση, σε ένα μοντέλο όπου οι υλικοί πόροι και ενεργειακοί πόροι
διατηρούνται σε κυκλοφορία στο οικονομικό σύστημα για όσο πιο μεγάλο διάστημα
γίνεται.
Το Φόρουμ εστίασε ειδικότερα στην Αθήνα και στην Αττική που ως
το κυριότερο αστικό συγκρότημα στη χώρα διαθέτει την ανάλογη κλίμακα, τους
ανθρώπινους πόρους και τις οικονομικές δυνατότητες ούτως ώστε να αποτελέσει
παράδειγμα ενσωμάτωσης κυκλικών πρακτικών για την Ελλάδα και τον Κόσμο, γεγονός
που επισήμαναν στις τοποθετήσεις τους οι κ. Β. Λιόγκας, η κα. Μ. Καραβασίλη και
ο γραμματέας της Συμβίωσης κ. Αλ. Καρύδης και οι εν ενεργεία και υποψήφιοι
αυτοδιοικητικοί.
Τη μελέτη της αγοράς για την κυκλική οικονομία παρουσίασε ο
κ. Γ. Ρουτζούνης, ειδικός αναλυτής Kapa Research.
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της Συμβίωσης δρ. Κ.
Αντωνόπουλος επισήμανε την αναγκαιότητα υλοποίησης βιώσιμων προτύπων στις πόλεις
και σε όλη τη γεωγραφική επικράτεια, με πιο ορθολογική παραγωγή και κατανάλωση,
που μπορεί να στηρίξει αποτελεσματικά την τοπική ανάπτυξη, μέσω συνεργασίας φορέων
και ανάπτυξης συνεργειών.
Ο αν. Υπουργός κ. Φάμελλος αναφέρθηκε στο εθνικό πολιτικό
διακύβευμα της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και στο σύγχρονο θεσμικό
πλαίσιο για την κυκλική οικονομία το οποίο διαθέτει η χώρα, ενώ ανακοίνωσε την
πρόσφατη θετική εξέλιξη στην κατεύθυνση της προσαρμογής της χώρας σε υψηλότερο
επίπεδο διαχείρισης πόρων με την εισαγωγή φόρου κυκλικής οικονομίας επί του
όγκου των μη προδιαλεγμένων απορριμμάτων.
Βαρύνουσα σημασία είχαν οι εισηγήσεις του κ. Γιώργου Κρεμλή,
διευθυντή επί τιμή της Ευρ. Επιτροπής και υπ. Ευρωβουλευτή σχετικά με τις
δυνατότητες του νέου πλαισίου Πολιτικής της ΕΕ για την κυκλική μετάβαση καθώς
και την ανάγκη οδικού χάρτη εφαρμογής και αναγκαίων ρυθμίσεων για περιορισμό
του όγκου των απορριμμάτων μέσω δράσεων χωριστής συλλογής και φόρου ταφής σε
επίπεδο ικανό να αποτελέσει κίνητρο προσαρμογής.
Ο πολιτικός αναλυτής κ. A. Geica (Sporos Circular)
επισήμανε τις κρίσιμες διαστάσεις και χρηματοδοτικές ευκαιρίες του επερχόμενου
πλαισίου Ευρωπαϊκής Πολιτικής και της δημιουργίας Ταμείου Κυκλικής Οικονομίας.
Οι συμμετέχοντες στo 1o Πάνελ για τις Προκλήσεις του Κυκλικού Μετασχηματισμού της Ελληνικής Οικονομίας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το πάνελ για την ελληνική κυκλική
μετάβαση όπου καταγράφηκαν βιώσιμες πρακτικές από τις επιχειρήσεις όπως της Matrix Pack που
έχει προβεί σε αντικατάσταση του πλαστικού μιας χρήσης, η περίπτωση των αστικών
υποδομών και διαχείρισης νερού (ΕΥΔΑΠ, κ. Κωνσταντίνος Βαφειάδης), κυκλικές
πρακτικές αναβάθμισης κτηρίων (Marpessa κ. Κ. Πιστιόλας) και τα σύγχρονα επενδυτικά εργαλεία (κ. Ν.
Αντωνίου). Παρεμβάσεις έκαναν ο. κ. Δ. Σίμος (AFI), ο οποίος επισήμανε την ανάγκη
δημιουργίας δικτύου και hub για κυκλικές επιχειρήσεις και η κ. Β. Γραμματικογιάννη
(υποψ. Ευρωβουλευτής), ενώ τις επιμέρους συζητήσεις συντόνισαν οι Ν. Καραγιάννη,
Χ. Ρακοβίτης και Γ. Κουβαράς.
Στη συμπερασματική τοποθέτηση, ο κ. Αλέξανδρος Καρύδης-Καρανδρέας, νομικός και γραμματέας της Συμβίωσης, ανέπτυξε τη στρατηγική της Οργάνωσης για την διαμόρφωση Μανιφέστου για τις Κυκλικές Πόλεις στην Ελλάδα και την παρακολούθησή του.
Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα της Symbiosis στο facebook.
H καρδιά των Κυκλικών Πόλεων χτυπά για πρώτη φορά δυνατά στο Μέγαρο Υπατία.
35 Ομιλητές. 16 Υποστηρικτές και Χορηγοί. Δύο μέρες. Ένα σημείο συνάντησης.
ΕΝΑΣ κοινός στόχος
Η CIVICS θα είναι εκεί
Η Κυκλική μετάβαση της πόλης μας. Ξεκινάμε από την Αθήνα και την Αττική. Πέμπτη 18 και Παρασκευή 19 Απριλίου, 5-9μμ,
Στόχος του Forum είναι να αναδειχθεί η Αθήνα και η Αττική ως ένα πολλά υποσχόμενο παράδειγμα που μπορεί να πρωταγωνιστήσει διεθνώς, λειτουργώντας ως φάρος καινοτομίας και διαχέοντας καλές πρακτικές σε όλη την Ελλάδα.
Πιστεύουμε ότι το μέλλον των Πόλεων και των Περιφερειών είναι η Κυκλική Οικονομία και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η Symbiosis – Living Circular στοχεύει στην εξάπλωση της γνώσης, την προώθηση ενός πολύπλευρου κοινωνικού διαλόγου και τη δημιουργία συνεργειών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης σε θέματα Κυκλικότητας. Με σύνθεση, καινοτομία και πραγματικό αντίκτυπο.
Ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος θα κάνει την εναρκτήρια ομιλία.
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα, τους ομιλητές, συντονιστές, χορηγούς και υποστηρικτές εδώ (http://www.symbiosi.eu/el/agenda). Είσοδος ελεύθερη. Απαιτείται προεγγραφή εδώ λόγω περιορισμένων θέσεων.
Η κυκλική μετάβαση περνά μέσα από τη συμμετοχή σου. Ενώνουμε τις δυνάμεις μας, συζητάμε για το παρόν και συνδιαμορφώνουμε το μέλλον των Κυκλικών Πόλεων στην Ελλάδα.
Εξαιρετικά επιτυχημένη η Ημερίδα για την Κυκλική Οικονομία που πραγματοποιήθηκε στο Αγρίνιο
Άκρως επιτυχημένη ήταν η Ημερίδα για την Κυκλική Οικονομία, που διοργανώθηκε την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 στο Πανεπιστήμιο Πατρών στο Αγρίνιο από το Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών (ΔΠΦΠ) και το «Παρατηρητήριο Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης – CIVICS». Η ημερίδα ήταν το αποτέλεσμα της κοινής προσπάθειας να τεθεί για πρώτη φορά σε ανοικτό δημόσιο διάλογο στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, το αντικείμενο της μετάβασης σε μια πιο κυκλική μορφή οικονομίας.
Η κυκλική οικονομία χαρακτηρίζεται από την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, τη διατήρηση σε χρήση και επαναξιοποίηση προϊόντων και αποφυγή απορριμμάτων, παράλληλα με συλλογική δράση στην κατεύθυνση αλλαγής προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης.
Στις εργασίες της ημερίδας συμμετείχαν Καθηγητές από ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητές, εκπρόσωποι από τη βιομηχανία, κοινωνικές επιχειρήσεις, περιβαλλοντικές ομάδες, επιμελητήρια, τοπικές αρχές, μη-κυβερνητικοί οργανισμοί, πολιτικοί αναλυτές καθώς και πλήθος φοιτητών και πολιτών.
Η ημερίδα για την Κυκλική Οικονομία ήταν δομημένη σε τρείς θεματικές συνεδρίες και ολοκληρώθηκε με τη στρογγυλή τράπεζα.
Στην Ημερίδα απηύθυνε χαιρετισμό ο Αναπληρωτής Πρυτάνεως Φοιτητικής Μέριμνας και Υποδομών, Ενέργειας και Αειφορίας Καθ. Γεώργιος Αγγελόπουλος, ο οποίος και παρουσίασε το Πράσινο Πανεπιστήμιο και το δίκτυο Invalor.
Η 1η συνεδρία επικεντρώθηκε σε θέματα διασύνδεσης της Κυκλικής Οικονομίας με την Παραγωγή. Ο Καθ. Ευάγγελος Παπαδάκης από το Τμ. ΔΠΦΠ μίλησε για την αναγκαιότητα και τις δυνατότητες της Κυκλικής Οικονομίας, ο κ. Π. Φιλίππου (POLYECO SA) εστίασε στο θέμα της διαχείρισης βιομηχανικών παραπροϊόντων, η Δρ. Π. Τσαφρακίδου (Τμ. Χημ. Μηχ) μίλησε για την παραγωγή βιοαερίου από χρησιμοποιημένες πάνες και τρόφιμα, η κ. Ε. Σωτηροπούλου (υπ. Δρ. ΕΚΠΑ) παρουσίασε το παράδειγμα αξιοποίησης παραπροϊόντων οινοποιείου του Οινόσπορου, ο κ. Γ. Σιακαβέλας (υπ. Δρ. ΤΔΠΦΠ) μίλησε για την παραγωγή υδρογόνου από αγροτική βιομάζα, ενώ ο κ. Δ. Παπαδόπουλος, περιβαλλοντολόγος-διαχειριστής περιβάλλοντος, μίλησε για την ανακύκλωση Φ/Β στοιχείων.
Στη 2η συνεδρία με θέμα «Οργάνωση & Συστήματα Κυκλικής Οικονομίας», έγιναν παρουσιάσεις που αφορούσαν στη συστημική-κοινωνική αλλαγή (Καθ. Π. Γρουμπός), τα πρότυπα οργάνωσης σε κυκλική παραγωγή και κατανάλωση στην υπόλοιπη Ευρώπη μέσω της επανάχρησης αγαθών (Δρ. ΝathalieNuyts), τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν για την ελληνική οικονομία από την υιοθέτηση κυκλικών προτύπων οργάνωσης στους κλάδους της βιοοικονομίας (Καθ. Αχ. Κοντογεώργος), της διαχείρισης πλαστικών (Δρ. Β. Ανδρεά) και της αξιοποίησης υγρών αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων (Δρ. Τ. Τατούλης), ενώ ο Καθ. Φρ. Κουτελιέρης παρουσίασε τo παράδειγμα εφαρμογής της Κυκλικής Οικονομίας στην πράξη με τα κλασσικά οχήματα.
Η τελευταία συνεδρία της ημερίδας αφορούσε στο ρόλο των Πόλεων, των Πολιτών και της Πολιτικής για την Κυκλική Οικονομία. Ο Δρ. Κ. Αντωνόπουλος (Μεταδιδακτ. Ερευνητής Τμ. ΔΠΦΠ—Civics) μίλησε για τις προκλήσεις της μετάβασης σε μια πιο κυκλική οικονομία. Ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γιώργος Παπαναστασίου, στην ομιλία του, εξήρε την πρωτοβουλία των διοργανωτών για τη συγκεκριμένη ημερίδα και σημείωσε τις προσπάθειες υιοθέτησης δράσεων Κυκλικής Οικονομίας που καταβάλει ο Δήμος, όπως είναι τα «πράσινα σημεία» για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση προϊόντων, ενώ αναφέρθηκε στο σχεδιασμό του Δήμου Αγρινίου για τη βιώσιμη πόλη και την υποβολή προτάσεων έργων προς χρηματοδότηση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η κ. Χρ. Πειρασμάκη αντιπρόεδρος ΔΣ της οργάνωσης ECOCITY παρουσίασε την επόμενη μέρα μετά το πετυχημένο συνέδριο «Κυκλική Οικονομία σε Έξυπνες Πόλεις». Ο κ. Ν. Ανυφαντής (φοιτ. ΤΔΠΦΠ) παρουσίασε το έργο και τους στόχους της Ομάδας Περιβάλλοντος των Τμημάτων Αγρινίου για την κυκλικότητα. Η Δρ. Α. Κυρίτση (ΕΥΓΕ Πιστιόλας Α.Ε.) αναφέρθηκε στις δράσεις περιβαλλοντικής ευθύνης της βιομηχανίας, ενώ ο κ. ΑndreiGeica, πολιτικός αναλυτής (GA Monitoring και Sporos Platform) ανέπτυξε τις πολιτικές της ΕΕ για την αποδοτικότητα πόρων και την κυκλική οικονομία.
Οι εργασίες της ημερίδας ολοκληρώθηκαν με τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, που είχε ως αντικείμενο τη μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κ.: Στυλιανός Μπλέτσας, Πρόεδρος Δ.Ε. στο Περιφερειακό Τμήμα Τ.Ε.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, ο Ζαχαρίας Νικολογιάννης, Οικονομικός Επόπτης στο Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, ο Αναστάσιος Νικολαδάκης, εκπρόσωπος της ΚΟΙΝΣΕΠ «Ανακυκλώνω στην Πηγή», η κ. Χριστιάνα Πειρασμάκη, αντιπρόεδρος ΔΣ Ecocity και ο Ευάγγελος Παπαδάκης, Καθηγητής στο Τμήμα ΔΠΦΠ.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος.
Στη στρογγυλή τράπεζα κατατέθηκαν πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις με βάση την τοπική πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν επιχειρήσεις, εργαζόμενοι και νέοι στην Αιτωλοακαρνανία και ευρύτερα, ενώ ακολούθησε εποικοδομητικός διάλογος με το ακροατήριο. Επισημάνθηκε η έντονη ανάγκη για μετασχηματισμό προς μια πιο κυκλική οικονομία, οι υφιστάμενες αδυναμίες που αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα, αλλά και τα ενθαρρυντικά μηνύματα που προέρχονται μέσα από τα Πανεπιστήμια και τη νέα γενιά που πλέον στρέφεται προς συλλογικές δράσεις για τη βελτίωση της σχέσης μεταξύ περιβάλλοντος και της ανθρώπινης ζωής.
Άξια αναφοράς είναι η πρωτοβουλία της περιβαλλοντικής ομάδας του Τμ. ΔΠΦΠ του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία εξασφάλισε και τοποθέτησε στους χώρους του πανεπιστημίου κάδους κομποστοποίησης, ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών, λαμπών, πλαστικών, γυαλιού και χαρτιού ενώ έχουν παράλληλα προγραμματίσει δράσεις ενημέρωσης σε όλη την πόλη του Αγρινίου.
H Ημερίδα οργανώθηκε με την υποστήριξη της Κοσμητείας της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών.
